Galeria Wystaw Czasowych w Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15
Kurator: Sebastian Glica
Dzieje łódzkiego sportu nierozerwalnie związane są z rozwojem miasta. Wraz z powstaniem pierwszych zakładów pracy i przybyciem do miasta osadników z terenów zachodniej Europy, pojawiły się w Łodzi nieznane dotychczas formy spędzania wolnego czasu. Niemieccy majstrowie sukienniczy przywieźli do miasta tradycję organizowania się w bractwa strzeleckie. Napływający od połowy XIX w. z terenów Niemiec i Czech personel techniczny i pracownicy administracji zakorzenili w Łodzi ćwiczenia gimnastyczne – tzw. „turnerstwo”.
Powstawanie od połowy XIX w. wielkich zakładów przemysłowych, spowodowało upadek małych manufaktur sukienniczych, przez co w Łodzi pojawiły się dziesiątki tysięcy robotników różnego pochodzenia etnicznego i narodowego – choć z dominującym elementem polskim. Elitarne stowarzyszenia i bractwa sportowe musiały otworzyć się na olbrzymie rzesze robotnicze. Pod koniec XIX w. narodził się sport masowy.
Stowarzyszenia sportowe były tworzone u początku Łodzi przemysłowej prawie wyłącznie przez osoby pochodzenia niemieckiego. Z czasem, stały się one nie tylko miejscem integracji poszczególnych grup narodowych, ale także wzajemnych kontaktów czterech najliczniejszych wspólnot: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i, w mniejszym stopniu, rosyjskiej. Sport w dobie Rewolucji 1905-1907 przestał być tylko i wyłącznie sposobem spędzania wolnego czasu. Stał się przestrzenią kultywowania narodowych wartości, a przez to budowania wspólnoty, dbania o podnoszenie zdrowotności szerokich rzesz robotniczych, czy kształtowania tożsamości klasowej.
W latach II Rzeczpospolitej łódzcy sportowcy zaczęli być dostrzegani poza granicami miasta i kraju. Uczestniczyli w igrzyskach olimpijskich, odnosili sukcesy na europejskich arenach. Dobrą passę przerwała II Wojna Światowa, kiedy to Łódź z wielonarodowego miasta stała się ośrodkiem jednolitym etnicznie, co musiało zmienić łódzki sport. Jego cecha szczególna przed 1939 r. na tle innych miast Polski, a więc mnogość niemieckich i żydowskich organizacji sportowych, przestała istnieć.
Począwszy od 1945 r. liczne transformacje polityczno-społeczne wpływały zarówno na status zawodników, organizację klubów sportowych jak i ich finansowanie. Mimo zmian, które przechodzi do dziś i wyzwań przed nim stawianych, sport w dalszym ciągu stanowi ważny element życia społecznego.
Na wystawie zaprezentowane są najważniejsze wydarzenia i postacie związane z historią sportu i turystyki w Łodzi od jego narodzin w wieku XIX, poprzez rozwój w okresie międzywojennym, a na sukcesach po II Wojnie Światowej kończąc.
Szczególną uwagę zwrócono na znamienitych łódzkich sportowców, takich jak: Akiba Rubinstein – szachista, uważany bezpośrednio przed wybuchem I Wojny Światowej za najlepszego szachistę na świecie; Roman Kantor – szermierz, olimpijczyk z Berlina w 1936 r., ze względu na swoje żydowskie pochodzenie zamordowany przez Niemców w obozie koncentracyjnym na Majdanku; Maria Kwaśniewska-Maleszewska – lekkoatletka, brązowa medalistka olimpijska z Berlina w 1936 r. w rzucie oszczepem; Jadwiga Wajs – dwukrotna medalistka olimpijska z rzucie dyskiem z okresu międzywojennego; Władysław Król – znakomity piłkarz i hokeista ŁKS-u, olimpijczyk w hokeju na lodzie z Garmisch-Partenkirchen w 1936 r.; Jan Tomaszewski – bramkarz ŁKS-u i klubów belgijskich oraz hiszpańskich, wicemistrz olimpijski z 1976 r.; Zbigniew Boniek – piłkarz Widzewa, Juventusu i Romy, najwybitniejszy polski napastnik lat 80. XX w.; Artur Partyka – dwukrotny medalista olimpijski w skoku wzwyż. Wielu z nich przekazało w latach 80. XX w. do łódzkiego Muzeum posiadające niezwykłą wartość: odznaki, puchary, medale, dokumenty przybliżające zarówno początki wychowania fizycznego w Łodzi, jak i największe sukcesy naszych sportowców na arenach praktycznie całego świata, z igrzyskami olimpijskimi na czele.
Zapraszamy na wystawę przygotowaną przez Oddział Sportu i Turystyki Muzeum Miasta Łodzi z okazji 35. rocznicy utworzenia.
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH
„ROZRUSZAĆ MUZEUM – O SPORCIE NIE TYLKO NA BOISKU”
Wszystkie wydarzenia, jeśli nie zaznaczono inaczej, odbywają się w Muzeum Miasta Łodzi przy ul. Ogrodowej 15.
Bilety: normalny 3zł, ulgowy 1 zł (uprawniają do zwiedzenia wystawy i udziału w wydarzeniach)
Spotkania ze zwiedzaniem wystawy
„Sportowcy w Litzmannstadt-Getto” – prelekcja
Prowadzenie: dr Wiesław Pięta (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie)
Termin: 26.08.2017, godz. 12:30
„150 lat polskiego sportu. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Łodzi
i regionie” – sympozjum naukowe
Termin: 06.09.2017, godz. 10:00-15:00
Partner: Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Zgierzu
„Łódź olimpijska” – spotkanie z łódzkimi olimpijczykami
Termin: 13.09.2017, godz. 17:00
Partner: Regionalna Rada Olimpijska w Łodzi
„Od ul. Letniej po Park Helenów. RKS TUR, Spójnia, Sparta i Społem” – prelekcja i spotkanie
Termin: 15.09.2017, godz. 17:00
Partner: Klub Sportowy „Społem Łódź”
Oprowadzanie dla osób z dysfunkcją wzroku z przewodnikiem deskryptorem i dotykowymi pomocami
Termin: 27.09.2017, godz. 16:30
Prowadzenie: Paulina Długosz
Oprowadzanie dla osób z dysfunkcją słuchu z tłumaczem języka migowego
Termin: 20.09.2017, godz. 16:30
Prowadzenie: Paulina Długosz
Spacery miejskie
Prowadzenie: Jan Zienkiewicz (Koło Przewodników Oddziału Łódzkiego PTTK, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Łodzi)
„Śladami narodzin łódzkiego sportu”
Termin: 15.07.2017, godz. 12:30
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)
„Śladami łódzkiej turystyki”
Termin: 12.08.2017, godz. 12:30
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)
„Wybitni sportowcy i turyści pochowani na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej”
Termin: 09.09.2017, godz. 12:00
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)
Zajęcia sportowe
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 250 51 31, oddzial-sportu@muzeum-lodz.pl
Zajęcia sportowe na torze kolarskim
Termin: 16.08.2017, 23.08.2017, godz. 11:00-12.30
Miejsce: tor kolarski w Parku Helenów przy ul. Północnej 36
Zajęcia sportowe w hali sportowej, na strzelnicy i torze łuczniczym
Termin: 26 lipca (środa), godz. 11:00-12:30
Miejsce: KS Społem w Parku Helenów przy ul. Północnej 36
Zajęcia lekkoatletyczne
Prowadzenie: Piotr Kędzia (trener lekkiej atletyki, olimpijczyk z Aten i Pekinu w biegu sztafetowym 4x400m)
Termin: 11.08.2017, godz. 10:00 i 11:30
Miejsce: Park Staromiejski
Zwiedzanie łódzkich stadionów Widzewa i ŁKS-u
Termin: 08.09.2017 (ŁKS), 10.09.2017 (Widzew)
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 250 51 31, oddzial-sportu@muzeum-lodz.pl
Zbiórka: al. Unii 2 (ŁKS), al. Piłsudskiego 138, wejście nr 2 (Widzew)
Partnerzy: Miejska Arena Kultury i Sportu w Łodzi, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kibiców „Tylko Widzew” i RTS Widzew Łódź, Łódzki Klub Sportowy
Wakacje w Muzeum (dla dzieci w wieku 6-10 lat)
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl
„Salonowe gry w deszczowe dni”
Termin: 06.07.2017, 03.08.2017 godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Sylwia Kocznur
„Moda na sport”
Termin: 13.07.2017, 17.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Paulina Długosz
„Pałacowy tor przeszkód”
Termin: 20.07.2017, 24.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Cezary Pawlak
„Od kuli do buli”
Termin: 27.07.2017, 10.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Anna Łagodzińska
„Muzeum na medal”
Termin: 31.08.2017, 10:20-12:00
Prowadzenie: Ewa Sobczyk
Wakacje w Muzeum (dla grup)
Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl
„Muzeum na medal”
Termin: lipiec-sierpień 2017
Prowadzenie: Ewa Sobczyk
Lekcje muzealne (dla grup)
Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl
„Sportowe trofea. Medale, puchary, dyplomy”
„Olimpijskie symbole”
Termin: wrzesień 2017
Prowadzenie: Ewa Sobczyk, Jacek Bogusiak
Bilety: ulgowe 10 zł
„Ocalić od zapomnienia. Zbiory Oddziału Sportu i Turystyki Muzeum Miasta Łodzi”
Materiały do pobrania – książeczki edukacyjne
Ocalić od zapomnienia. Historia łódzkiego sportu do II wojny światowej cz.1
Ocalić od zapomnienia. Historia łódzkiego sportu do II wojny światowej cz.2
