Napis - ocalić od zapomnienia.
Save from oblivion. The most valuable collections of the Sports and Tourism Department of the Museum of the City of Lodz.
June 29, 2017 - October 1, 2017

Galeria Wystaw Czasowych w Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15
Kurator: Sebastian Glica

 

Dzieje łódzkiego sportu nierozerwalnie związane są z rozwojem miasta. Wraz z powstaniem pierwszych zakładów pracy i przybyciem do miasta osadników z terenów zachodniej Europy, pojawiły się w Łodzi nieznane dotychczas formy spędzania wolnego czasu. Niemieccy majstrowie sukienniczy przywieźli do miasta tradycję organizowania się w bractwa strzeleckie. Napływający od połowy XIX w. z terenów Niemiec i Czech personel techniczny i pracownicy administracji zakorzenili w Łodzi ćwiczenia gimnastyczne – tzw. „turnerstwo”.
Powstawanie od połowy XIX w. wielkich zakładów przemysłowych, spowodowało upadek małych manufaktur sukienniczych, przez co w Łodzi pojawiły się dziesiątki tysięcy robotników różnego pochodzenia etnicznego i narodowego – choć z dominującym elementem polskim. Elitarne stowarzyszenia i bractwa sportowe musiały otworzyć się na olbrzymie rzesze robotnicze. Pod koniec XIX w. narodził się sport masowy.
Stowarzyszenia sportowe były tworzone u początku Łodzi przemysłowej prawie wyłącznie przez osoby pochodzenia niemieckiego. Z czasem, stały się one nie tylko miejscem integracji poszczególnych grup narodowych, ale także wzajemnych kontaktów czterech najliczniejszych wspólnot: polskiej, żydowskiej, niemieckiej i, w mniejszym stopniu, rosyjskiej. Sport w dobie Rewolucji 1905-1907 przestał być tylko i wyłącznie sposobem spędzania wolnego czasu. Stał się przestrzenią kultywowania narodowych wartości, a przez to budowania wspólnoty, dbania o podnoszenie zdrowotności szerokich rzesz robotniczych, czy kształtowania tożsamości klasowej.
W latach II Rzeczpospolitej łódzcy sportowcy zaczęli być dostrzegani poza granicami miasta i kraju. Uczestniczyli w igrzyskach olimpijskich, odnosili sukcesy na europejskich arenach. Dobrą passę przerwała II Wojna Światowa, kiedy to Łódź z wielonarodowego miasta stała się ośrodkiem jednolitym etnicznie, co musiało zmienić łódzki sport. Jego cecha szczególna przed 1939 r. na tle innych miast Polski, a więc mnogość niemieckich i żydowskich organizacji sportowych, przestała istnieć.
Począwszy od 1945 r. liczne transformacje polityczno-społeczne wpływały zarówno na status zawodników, organizację klubów sportowych jak i ich finansowanie. Mimo zmian, które przechodzi do dziś i wyzwań przed nim stawianych, sport w dalszym ciągu stanowi ważny element życia społecznego.

Na wystawie zaprezentowane są najważniejsze wydarzenia i postacie związane z historią sportu i turystyki w Łodzi od jego narodzin w wieku XIX, poprzez rozwój w okresie międzywojennym, a na sukcesach po II Wojnie Światowej kończąc.
Szczególną uwagę zwrócono na znamienitych łódzkich sportowców, takich jak: Akiba Rubinstein –  szachista, uważany bezpośrednio przed wybuchem I Wojny Światowej za najlepszego szachistę na świecie; Roman Kantor – szermierz, olimpijczyk z Berlina w 1936 r., ze względu na swoje żydowskie pochodzenie zamordowany przez Niemców w obozie koncentracyjnym na Majdanku; Maria Kwaśniewska-Maleszewska – lekkoatletka, brązowa medalistka olimpijska z Berlina w 1936 r. w rzucie oszczepem; Jadwiga Wajs – dwukrotna medalistka olimpijska z rzucie dyskiem z okresu międzywojennego; Władysław Król – znakomity piłkarz i hokeista ŁKS-u, olimpijczyk w hokeju na lodzie z Garmisch-Partenkirchen w 1936 r.; Jan Tomaszewski –  bramkarz ŁKS-u i klubów belgijskich oraz hiszpańskich, wicemistrz olimpijski z 1976 r.; Zbigniew Boniek – piłkarz Widzewa, Juventusu i Romy, najwybitniejszy polski napastnik lat 80. XX w.; Artur Partyka – dwukrotny medalista olimpijski w skoku wzwyż. Wielu z nich przekazało w latach 80. XX w. do łódzkiego Muzeum posiadające niezwykłą wartość: odznaki, puchary, medale, dokumenty przybliżające zarówno początki wychowania fizycznego w Łodzi, jak i największe sukcesy naszych sportowców na arenach praktycznie całego świata, z igrzyskami olimpijskimi na czele.
Zapraszamy na wystawę przygotowaną przez Oddział Sportu i Turystyki Muzeum Miasta Łodzi z okazji 35. rocznicy utworzenia.

PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH
„ROZRUSZAĆ MUZEUM – O SPORCIE NIE TYLKO NA BOISKU”

Wszystkie wydarzenia, jeśli nie zaznaczono inaczej, odbywają się w Muzeum Miasta Łodzi przy ul. Ogrodowej 15.
Bilety: normalny 3zł, ulgowy 1 zł (uprawniają do zwiedzenia wystawy i udziału w wydarzeniach)

Spotkania ze zwiedzaniem wystawy

„Sportowcy w Litzmannstadt-Getto” – prelekcja
Prowadzenie: dr Wiesław Pięta (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie)
Termin: 26.08.2017, godz. 12:30

„150 lat polskiego sportu. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Łodzi
i regionie” – sympozjum naukowe
Termin: 06.09.2017, godz. 10:00-15:00
Partner: Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Zgierzu

„Łódź olimpijska” – spotkanie z łódzkimi olimpijczykami
Termin: 13.09.2017, godz. 17:00
Partner: Regionalna Rada Olimpijska w Łodzi

„Od ul. Letniej po Park Helenów. RKS TUR, Spójnia, Sparta i Społem” – prelekcja i spotkanie
Termin: 15.09.2017, godz. 17:00
Partner: Klub Sportowy „Społem Łódź”

Oprowadzanie dla osób z dysfunkcją wzroku z przewodnikiem deskryptorem i dotykowymi pomocami
Termin: 27.09.2017, godz. 16:30
Prowadzenie: Paulina Długosz

Oprowadzanie dla osób z dysfunkcją słuchu z tłumaczem języka migowego
Termin: 20.09.2017, godz. 16:30
Prowadzenie: Paulina Długosz

Spacery miejskie

Prowadzenie: Jan Zienkiewicz (Koło Przewodników Oddziału Łódzkiego PTTK, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Łodzi)

„Śladami narodzin łódzkiego sportu”
Termin: 15.07.2017, godz. 12:30
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)

„Śladami łódzkiej turystyki”
Termin: 12.08.2017, godz. 12:30
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)

„Wybitni sportowcy i turyści pochowani na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej”
Termin: 09.09.2017, godz. 12:00
Zbiórka: Muzeum Miasta Łodzi (hol)

Zajęcia sportowe

Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 250 51 31, oddzial-sportu@muzeum-lodz.pl

Zajęcia sportowe na torze kolarskim
Termin: 16.08.2017, 23.08.2017, godz. 11:00-12.30
Miejsce: tor kolarski w Parku Helenów przy ul. Północnej 36

Zajęcia sportowe w hali sportowej, na strzelnicy i torze łuczniczym
Termin: 26 lipca (środa), godz. 11:00-12:30
Miejsce: KS Społem w Parku Helenów przy ul. Północnej 36

Zajęcia lekkoatletyczne
Prowadzenie: Piotr Kędzia (trener lekkiej atletyki, olimpijczyk z Aten i Pekinu w biegu sztafetowym 4x400m)
Termin: 11.08.2017, godz. 10:00 i 11:30
Miejsce: Park Staromiejski

Zwiedzanie łódzkich stadionów Widzewa i ŁKS-u
Termin: 08.09.2017 (ŁKS), 10.09.2017 (Widzew)
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 250 51 31, oddzial-sportu@muzeum-lodz.pl
Zbiórka: al. Unii 2 (ŁKS), al. Piłsudskiego 138, wejście nr 2 (Widzew)
Partnerzy: Miejska Arena Kultury i Sportu w Łodzi, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kibiców „Tylko Widzew” i RTS Widzew Łódź, Łódzki Klub Sportowy

Wakacje w Muzeum (dla dzieci w wieku 6-10 lat)
Liczba miejsc ograniczona. Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl

„Salonowe gry w deszczowe dni”
Termin: 06.07.2017, 03.08.2017 godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Sylwia Kocznur

„Moda na sport”
Termin: 13.07.2017, 17.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Paulina Długosz

„Pałacowy tor przeszkód”
Termin: 20.07.2017, 24.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Cezary Pawlak

„Od kuli do buli”
Termin: 27.07.2017, 10.08.2017, godz. 10:30-12:00
Prowadzenie: Anna Łagodzińska

„Muzeum na medal”
Termin: 31.08.2017, 10:20-12:00
Prowadzenie: Ewa Sobczyk

Wakacje w Muzeum (dla grup)
Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl

„Muzeum na medal”
Termin: lipiec-sierpień 2017
Prowadzenie: Ewa Sobczyk

Lekcje muzealne (dla grup)
Zapisy: 42 254 90 11, edukacja@muzeum-lodz.pl

„Sportowe trofea. Medale, puchary, dyplomy”
„Olimpijskie symbole”
Termin: wrzesień 2017
Prowadzenie: Ewa Sobczyk, Jacek Bogusiak
Bilety: ulgowe 10 zł

fot. Puchar przechodni dla piłkarskiego mistrza Łodzi, 1910 r.
fot. Puchar przechodni dla piłkarskiego mistrza Łodzi, 1910 r.
fot. patera ufundowana przez Towarzystwo Krzewienia Oświaty dla zwycięzcy turnieju piłkarskiego, 1909 r. (patera zdobyta przez piłkarzy ŁKS-u
fot. patera ufundowana przez Towarzystwo Krzewienia Oświaty dla zwycięzcy turnieju piłkarskiego, 1909 r. (patera zdobyta przez piłkarzy ŁKS-u.

 

„Ocalić od zapomnienia. Zbiory Oddziału Sportu i Turystyki Muzeum Miasta Łodzi”

Kliknij, aby pobrać plik.

Materiały do pobrania – książeczki edukacyjne

Pobierz plik PDF
Książeczka 1
Pobierz plik PDF
Książeczka 2

 

 

Ocalić od zapomnienia. Historia łódzkiego sportu do II wojny światowej cz.1

Ocalić od zapomnienia. Historia łódzkiego sportu do II wojny światowej cz.2