08 December 2025
Zapraszamy na nową wystawę czasową Łodzianki-Inicjatorki, będącą pierwszą tak obszerną prezentacją kobiet, które wraz z rozwojem miasta i historycznymi przemianami tworzyły nowe, prekursorskie inicjatywy.
Muzeum Miasta Łodzi w 50. rocznicę swojego istnienia i Roku Łodzianek Inicjatorek pragnie przywrócić należne im miejsce w zbiorowej pamięci. To one przecierały szlaki, upominając się o miejsce dla kobiet w świecie zarezerwowanym przez mężczyzn. Musiały przy tym pokonywać istniejące bariery: stereotypy i ograniczenia prawne.
Niektóre z nich urodziły się w Łodzi i były jej nieodłączną częścią przez całe życie. Inne przybyły do naszego miasta, wnosząc swoją wiedzę i doświadczenie. Wiele z nich opuściło z czasem Łódź – ze względów osobistych lub z powodu zawirowań historii. Niezależnie jednak od tego, jak długo tutaj mieszkały – całe życie czy kilka lat – ich działania kształtowały nasze miasto.
Ekspozycja prezentuje biografie i twórcze dokonania łodzianek, które inicjowały, wytyczały nowe ścieżki, zmieniały, tworzyły oryginalne zjawiska, nurty, instytucje. Ich historia obejmuje różne obszary życia społecznego, intelektualnego i kulturalnego. Ponad 120 postaci zostało ukazanych w ujęciu chronologicznym i w podziale na cztery strefy czasowe. Odzwierciedlają one przemiany polityczne, które miały wpływ na sytuację kobiet. Po okresie rozbioru Polski i gwałtownego rozwoju Łodzi przemysłowej, o którym opowiadamy w pierwszej części wystawy, przychodzi czas pracy i rozwoju, ale także dalszej walki o prawa kobiet w niepodległej Polsce. Procesy te przerywa II wojna światowa, która jest punktem odniesienia do opowieści w trzeciej strefie wystawy. Szczególne zaś miejsce poświęciliśmy roli Łodzianek w tworzeniu miasta po 1945 roku – o tym okresie mówi strefa czwarta.
O bohaterkach wystawy opowiadamy poprzez obiekty, dokumenty, dzieła sztuki, a także krótkie biogramy, których celem jest ukazanie ich najistotniejszych dokonań. Każda z pokazanych lub wymienionych postaci nie tylko reprezentuje swoją epokę, ale może stać się inspiracją dla osób żyjących współcześnie
Nie zapominamy także o współcześnie działających Łodziankach Inicjatorkach. Nie bez przyczyny nasze miasto bywa nazywane miastem kobiet. Wystawa nie jest zamkniętą listą bohaterek. Pragniemy, by stała się zaproszeniem do odkrywania i zadawania pytań o rolę kobiet w dziejach miasta, o pamięć, o przemilczenia. Chcemy też, by zachęcała do poszukiwania i odkrywania zasłużonych, aktywnych Łodzianek w różnych środowiskach – i w historii, i w dzisiejszym świecie.
Zgromadzone eksponaty pochodzą w dużej mierze ze zbiorów Muzeum Miasta Łodzi i w większości nie były wcześniej pokazywane. Część obiektów wypożyczono z innych instytucji – z archiwów, uczelni, muzeów oraz osób prywatnych.
Organizator: Muzeum Miasta Łodzi
Dyrektorka: Magda Komarzeniec
Kuratorka: Ewa Kamińska-Bużałek
Współpraca: Adam Klimczak, Łukasz Fuchs, Beata Kamińska, dr Wojciech Wendland
Koordynacja: Estera Lipman
Koordynacja dostępności: dr Paulina Długosz
Opieka konserwatorska: Anna Frankowska, Maja Czarnecka
Promocja projektu: Magdalena Makówka, Adrianna Tkaczyk
Projekt wystawy: Dziewczyny od Wystaw
Identyfikacja graficzna: Grafixpol – Katarzyna Worpus-Wrońska, Jan Worpus-Budzejewski
Digitalizacja: Małgorzata Nadachewicz
Reżyseria światła: Artur Frątczak
Korekta i redakcja: Paulina Frankiewicz
Tłumaczenia tekstów: Katarzyna Szuster-Tardi
Koordynacja wypożyczeń: Natalia Scegielniak-Glica
Współpraca: zespół Muzeum Miasta Łodzi: Maja Jakóbczyk, Jarosław Zajączkowski, Tomasz Kochelski, Bartosz Krzemień, Ewa Monwid-Olechnowicz, Wojciech Owczarek
Montaż wystawy: Sebastian Glica wraz zespołem technicznym: Jarosław Barański, Wiktor Dzwoniarek, Piotr Nowicki, Marcin Sadłowski, Paweł Sobolewski, Piotr Stankiewicz
Opieka nad zbiorami: Agnieszka Janeczek, Paweł Zaremba
Zadanie współfinansowane ze środków Miasta Łodzi.

Patronat honorowy:
