Nie samą pracą człowiek żyje
12 czerwca 2025 - 30 marca 2026

Jeśli spojrzymy na historię XIX i XX wieku, zauważymy, że w życiu przeciętnego człowieka większość godzin niemal każdego dnia, tygodnia, miesiąca i roku wypełniała praca. Być może dlatego tak często stawała się ona częścią tożsamości, a w miejscu pracy zawiązywały się bliskie relacje. Niekiedy kilka pokoleń jednej rodziny łączył ten sam zawód. Czasami migrujący ludzie tworzyli rodziny i społeczności zupełnie od nowa, w oparciu właśnie o miejsce pracy.

Dlatego tak trudno jest przy badaniu archiwalnych zdjęć wytyczyć, gdzie przebiegają na nich granice między życiem zawodowym a prywatnym. Na przecięciu tych dwóch obszarów rozgrywało się bogactwo życia społecznego Łodzi, uwiecznione na starych fotografiach. Można je dzisiaj odnaleźć w łódzkich archiwach, zarówno rodzinnych, jak i instytucjonalnych, w których mieszają się różne epoki, zawody i klasy społeczne, różne momenty życia.

Kiedy wyjmiemy z tych zbiorów nieruchome obrazy pracy lub przeciwnie – fajrantu, święta i czasu wolnego – nie zobaczymy kryzysu, wojny i zagłady, żadnych tragicznych wydarzeń historycznych minionych dwóch wieków. O tym czego nie widać, trzeba pamiętać, przyglądając się uważnie temu, co jest, co można ułożyć w opowieść o trwaniu i zmianie, których doświadczają kolejne pokolenia łodzian i łodzianek.

Na wystawie Nie samą pracą człowiek żyje pierwszą oś opowieści wyznaczyły zdjęcia związane z pracą w Łodzi – nie tylko w fabrykach włókienniczych, które kojarzą się z tym miastem, ale też w kuchniach, aptekach, kanałach, szpitalach, biurach i na placach budowy. Drugą oś stanowią zdjęcia prywatne – ani tak banalne ani tak niewinne, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Mapa wystawy:

 

Logotyp Łodzi: kolorowy napis Łódź, pod literą Ź dopisek kreuje
Zadanie współfinansowane ze środków Miasta Łodzi

Wystawa w ramach Fotofestiwalu.

Organizator: Muzeum Miasta Łodzi

Współorganizator: Fotofestiwal

Współpraca ze strony Fotofestiwalu: Marta Szymańska

Patronat honorowy: Rektor Uniwersytetu Łódzkiego

Patroni medialni: TVP Kultura, Kalejdoskop, TOK FM
Partner Fotofestiwalu: Veolia logotyp z napisem Veolia

Kuratorka wystawy: Marta Madejska

Projekt wystawy: Aneta Faner / www.anetafaner.com

Identyfikacja graficzna: Polkadot Studio Graficzne

Tłumaczenia: Katarzyna Szuster-Tardi

Korekta i redakcja: Paulina Zaborek

Koordynacja wystawy: Jarosław Zajączkowski

Koordynacja wypożyczeń: Natalia Scegielniak-Glica

Opieka konserwatorska: Anna Frankowska-Baraszkiewicz

Digitalizacja: Małgorzata Nadechewicz

Koordynacja dostępności: Paulina Długosz

Współpraca: Maja Jakóbczyk, Beata Kamińska, Adam Klimczak, Estera Lipman, Tomasz Kochelski, Bartosz Krzemień, Magdalena Makówka, Adrianna Tkaczyk, Wojciech Owczarek, Maja Czarnecka, Agnieszka Janeczek, Paweł Zaremba

Montaż wystawy: Sebastian Glica i zespół: Jarosław Barański, Wiktor Dzwoniarek, Piotr Nowicki, Marcin Sadłowski, Paweł Sobolewski

Użyczenie eksponatów: Etnograficzne Archiwum imienia Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej IEiAK UŁ, Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf, Fundacja Archeologii Fotografii, Fundacja Ośrodka KARTA, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Grupa Veolia