Muzeum Kanału „Dętka” to znajdujący się pod powierzchnią Placu Wolności w Łodzi owalny zbiornik na wodę deszczową, stanowiący zabytek hydrotechniki. Został wybudowany w 1926 r. i pierwotnie mieścił ok. 300 metrów sześciennych deszczówki, gromadzonej w celu płukania miejskiej sieci kanalizacyjnej. Zaprojektowany przez brytyjskiego inżyniera, Williama Heerleina Lindleya, zbiornik był jednym z pierwszych odcinków miejskiej kanalizacji. Nadzór nad całością prac konstrukcyjnych sprawował inżynier Stefan Skrzywan, budowniczy łódzkich wodociągów.

„Dętka” jest pierwszym w Polsce kanałem otwartym dla zwiedzających, co czyni z niej pionierskie założenie muzealne i niepowtarzalną atrakcję turystyczną w skali kraju. Wykonany z czerwonej cegły korytarz ma ponad 142 metry długości, ok. 1,5 metra szerokości i 1,87 metra wysokości, co sprawia, że większość gości może nim swobodnie spacerować, obchodząc pod ziemią jeden z głównych placów miasta.

Działalność Muzeum Kanału „Dętka” nie ogranicza się do udostępniania podziemnej przestrzeni zwiedzającym. Odbywają się tu zajęcia edukacyjne i wydarzenia skierowane do dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów, zarówno grup, jak i gości indywidualnych. „Dętka” jest również chętnie wynajmowana przez organizatorów sesji zdjęciowych, plenerów filmowych, gier miejskich czy spotkań integracyjnych.

Regulamin zwiedzania Muzeum Kanału Dętka

W Muzeum Kanału „Dętka” można podziwiać wystawę opracowaną przez awangardowego artystę Roberta Kuśmirowskiego. Ekspozycja w „Dętce” powstała w wyniku jego współpracy z Galerią Manhattan oraz Zakładem Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi. Zainteresowanie Roberta Kuśmirowskiego łódzkimi kanałami sięga 2006 roku kiedy Galeria Manhattan zaprosiła go do udziału w wystawie „Łódź – Warszawa. Miasta Binarne. Utopia i rzeczywistość”.

Przez krytyków Kuśmirowski nazywany jest „geniuszem atrapy”, „genialnym imitatorem”, „fałszerzem i manipulatorem rzeczywistości” – większość jego prac oparta jest bowiem na rekonstrukcji i kopiowaniu, czy też tworzeniu  łudząco podobnych imitacji starych przedmiotów, dokumentów, fotografii a nawet sytuacji. W ramach projektu „Kanał” Kuśmirowski powrócił do miasta swego urodzenia, by w ciągu dwóch letnich miesięcy przemierzyć wymurowane po mistrzowsku łódzkie kanały w poszukiwaniu śladów ludzkiej obecności, przedmiotów pozostawionych przez budowniczych.

W wyniku podjętych przez artystę badań i analiz archiwaliów, dokumentów i przedmiotów o charakterze muzealnym (ze zbiorów ZWiK), powstała dokumentacja fotograficzna i filmowa, która posłużyła do stworzenia prac będących częścią stałej instalacji w nieczynnym zbiorniku wodnym. Dzięki interwencji Kuśmirowskiego „Dętka” jest nie tylko ważnym zabytkiem hydrotechniki ale także miejscem prezentacji sztuki.

 Film towarzyszący instalacji.

Robert Kuśmirowski to performer, autor instalacji, obiektów, fotografii, rysunków. Urodził się w 1973 roku w Łodzi. W latach 1998-2003 studiował na Wydziale Artystycznym Instytutu Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, gdzie uzyskał dyplom w pracowni rzeźby prof. Sławomira Andrzeja MieleszkiW 2005 roku otrzymał „Paszport” Polityki w kategorii sztuki wizualne – nagrodzono go za „tworzone z rozmachem dzieła, które na nowo stawiają pytania o skuteczność iluzji w sztuce”. Związany z Fundacją Galerii Foksal w Warszawie. Mieszka i pracuje w Lublinie.

Obiekt nie jest architektonicznie dostosowany do osób porusząjących się na wózkach.